Muska mı Nuska mı? İnançların ve Bilimin Çatıştığı Nokta
—
Konya’da yaşamanın ne kadar renkli ve derin bir deneyim olduğunu anlatamam. Tarihî atmosferin, insanın zihninde hem bilimsel hem de manevi düşünceleri birleştirdiği bir yer burası. Muska mı nuska mı sorusu da tam burada, içimdeki mühendis ve insan tarafım arasında bir köprü kuruyor. Bilimsel bakış açısıyla mı değerlendirmeliyim yoksa ruhsal yönü mü ön plana çıkarmalıyım? İki farklı bakış açısını bir araya getirmek, aslında ne kadar derin bir sorgulama olabilir, buna bir bakmalıyız.
—
İçimdeki Mühendis Böyle Diyor: “Muska mı Nuska mı? Mantık Nerede?”
Mühendislik, her şeyin sistematik bir şekilde işlemelidir diye öğretir. Problemi çözmek için elimizde net veriler, gözlemler ve analizler olmalı. İşte burada devreye girdiği düşünülen muskalar ve nuskalar, bana hep şüpheyle bakmamı sağladı. Muska ya da nuska… Bunlar, genellikle insanların bir tür korunma aracı olarak başvurdukları, fiziksel ya da manevi bir formda olan nesneler ya da yazılardır. Ancak, elimde bir muska ya da nuska bulundurmanın bana bilimsel anlamda bir koruma sağlayacağına dair elimde tek bir somut veri yok.
Bilimsel bakış açısına göre, her şey gözlemlerle ve testlerle doğrulanabilir. Bir muska, bir kağıda yazılmış kutsal kelimeler ya da semboller, bilimsel bir yöntemle analiz edilemez. Bilimde, bir nesne ya da kavram, evrensel ve tekrarlanabilir olmalıdır. Ancak muskanın ya da nuskaların çoğu, kişisel bir inanç meselesi olduğu için, herkesin üzerinde aynı etkiyi yapacak diye bir kural yoktur.
İçimdeki mühendis, muska ya da nuska gibi inançların, insanların psikolojik durumları üzerindeki etkilerini önemseyebilir; ama bu durum, her şeyin bilimsel verilere dayanması gerektiği gerçeğini değiştirmez. Sonuçta, bir kişinin güvenliğini sağlayacak tek şey, sağlık, teknoloji ve gerçek bilimdir, değil mi?
—
İçimdeki İnsan Tarafı Böyle Hissediyor: “Bunlar Bize Güç Veriyor”
Fakat bir an için mühendislik tarafımı bir kenara bırakıp, insan tarafıma kulak veriyorum. Çünkü bu konuda duygusal bir bağ var. Muska ya da nuska taşıyan bir insanın, bu sembolleri bir tür koruma, güvence aracı olarak gördüğünü anlamak oldukça insani bir yaklaşımdır. Kimse, kötü bir şey olacağına inanmak istemez; bu yüzden kendini korumak için bir şeylere tutunma ihtiyacı hisseder. Muska ya da nuska da bu güven arayışının bir sembolüdür.
Konya gibi köklü bir kültüre sahip şehirde büyümüş biri olarak, her köşe başında insanlar arasında bu tür manevi inançları görmek çok sıradan bir şey. Çevremde sıkça duyduğum ve bazen bana ilginç gelen, fakat bir şekilde kabul ettiğim şeylerden biri de bu: Birçok insan, mürekkep kokusuyla yazılmış bir dua, bir kutsal yazı, ya da üzerine tüy bırakılmış bir muskanın kendilerini kötü enerjilerden koruyacağına inanıyor. Kimileri için bu sadece bir gelenek, kimileri için ise gerçekten güven veren bir olgu.
İçimdeki insan tarafım, insanların korku ve endişelerinden kaçarken buldukları bu tür manevi öğeleri tamamen yok saymanın da doğru olmayacağına inanıyor. Bir insan, bir muska taşıyarak içsel bir huzur buluyorsa, buna bir anlam yüklemek gerekir. Bazen bir nesneye yüklenen güç, aslında o nesneyi taşıyan kişinin ruhsal dünyasında şekillenir. Bu nedenle, muska ya da nuska birer “koruma” aracı değilse bile, kişiye bir güç, bir inanç ve bir güvence sağlıyor olabilir.
—
Muska ve Nuska: Maneviyatın Bilimle Sınavı
Peki, muska mı nuska mı, sorusu sadece bir tercih meselesi midir? Aslında, her iki terim de benzer bir anlam taşır, ancak farklı coğrafyalarda ve kültürlerde biraz farklı işlevlere sahiptir. Muska, genellikle koruyucu, hastalıktan arındırıcı bir anlam taşır. Nuska ise, bazen bir dua ya da bir tür büyüsel işlem olarak kabul edilebilir. Her iki inanç da, kişilerin kendi yaşamlarını daha güvende hissetme arzusuyla şekillenir.
Bilimsel açıdan, bu tür nesnelerin veya yazıların fiziksel bir koruma sağlamadığı açıktır. Ama bir insan için manevi bir koruma sağladığı hissi, onu psikolojik anlamda güçlendirebilir. Bu noktada, insanın ruhsal sağlığı ve manevi dünyası, bilimsel bakışla tamamen örtüşmeyebilir. Kendi iç huzurumuzu bulmamız için bazen bilimsel verilere değil, duygusal ihtiyacımıza yönelmemiz gerekebilir.
—
Sonuç: Muska mı Nuska mı? Herkesin Kendine Göre Bir Anlamı Var
Sonuç olarak, muska mı nuska mı sorusuna verilecek yanıt, aslında bir tercihten çok, kişisel bir inanç meselesidir. İçimdeki mühendis, her zaman mantıklı ve veriye dayalı bir yaklaşım önerse de, içimdeki insan tarafı, manevi öğelerin, insanın içsel huzuru ve güvenliği için önemli olduğunu kabul ediyor. Kimseye bu konuda kesin bir doğruyu dayatmak doğru değil. Muska ya da nuska, belki de yalnızca birer semboldür, ama onları taşıyan kişi için, bu semboller çok daha derin anlamlar taşıyabilir.
Sonuçta, muska mı nuska mı sorusuna verilecek cevap, kişinin kendisini nasıl hissettiğine, neye inandığına ve neye güvendiğine bağlıdır. Bilimsel gerçeklik bir yana, duygusal ve manevi gerçeklikler, her bireyin iç dünyasında farklı şekillerde yer bulur.