Kalu Bela Doğru mu? Bilimsel Merakla İnancın Sınırında Bir Yolculuk
Bilimle İnanç Arasında: Kalu Bela’nın Hikâyesi
Bazı kelimeler, sadece tarih kitaplarında değil, kalplerin derinliklerinde yaşar. “Kalu Bela” da onlardan biri. Çocukken bir büyükten duymuş olabilirsiniz: “Kalu Bela’dan beri yazılmış kaderimiz.”
Peki gerçekten öyle mi? Kalu Bela bir gerçek mi, yoksa bir sembol mü? Bugün bu kadim kavramı bilimsel bir mercekten geçirip, hem inanç hem de bilginin kesiştiği o hassas çizgide bir keşfe çıkalım.
Kalu Bela Nedir? Kavramın Kökeni
Kalu Bela, Arapça kökenli bir tamlama: “Kālû Belâ” (قالوا بلى). Kur’an-ı Kerim’de A’râf Suresi 172. ayette geçen bir diyaloga dayandırılır. Ayette, Allah’ın insan ruhlarına “Ben sizin Rabbiniz değil miyim?” diye sorduğu, ruhların ise “Evet, şahidiz (belâ)” diye cevap verdiği anlatılır.
Bu sahne, insanın dünyaya gelmeden önce Allah’a verdiği sözü temsil eder. Yani Kalu Bela, insanın ezelden beri var olan bilinci ve yaratılış sözleşmesi olarak görülür.
Ancak bu anlatım, metafizik bir kavramdır — zamandan, mekândan bağımsız bir düzlemde var olur. İşte bilimle inancın yolları da burada ayrılır.
Bilim Ne Diyor? Zaman, Hafıza ve Bilincin Doğası
Bilimsel açıdan bakıldığında “Kalu Bela” kavramı, insan bilincinin doğum öncesi varlığını ima eder.
Ama nörolojik ve biyolojik araştırmalar, bilincin biyolojik bir süreç olduğunu gösterir:
Harvard Medical School (2018) araştırmalarına göre bilinç, sinir sisteminin karmaşık etkileşimlerinden doğar ve doğumdan önce varlık kazanmaz.
Beyin gelişimi üzerine yapılan MRI taramaları, bilincin üçüncü trimesterde (gebeliğin son üçte birlik döneminde) ortaya çıktığını göstermektedir.
Bu bulgular, “ruhların önceden bir diyalog kurduğu” inancını bilimsel olarak doğrulamaz. Ancak ilginç bir noktaya da dikkat çeker: İnsan beyninde doğuştan gelen bir manevi eğilim olduğu düşünülür.
2011’de Oxford Üniversitesi’nde yapılan John Barrett araştırması, insanların doğuştan “bir anlam arayışı” taşıdığını ortaya koymuştur.
Yani belki de “Kalu Bela”, bilimin tarif edemediği bu içsel eğilimin sembolik anlatımıdır.
Felsefi Bakış: Kalu Bela Bir Bilinç Arketipi mi?
Carl Jung’un kolektif bilinçdışı teorisine göre, bazı semboller insanlığın ortak hafızasında doğuştan yer alır. “Kalu Bela” da bu anlamda bir arketip olabilir:
İnsanın “ben kimim, nereden geldim?” sorularına verdiği kadim bir cevaptır.
Bir ruh sözleşmesinden çok, insanın varoluşunu anlamlandırma çabasıdır.
Bu bakış açısıyla Kalu Bela, bir “tarih” değil, bir “hatırlayış”tır. İnsan, varoluşunun başlangıcını ararken bu kavrama tutunur. Çünkü kim olursa olsun, herkesin içinde o ezelî ses yankılanır:
> “Ben kimim? Neden buradayım?”
İnanç ve Bilim: Aynı Gerçeğe Farklı Yollar
Bilim, Kalu Bela’yı kanıtlayamaz; çünkü ölçülebilir değildir. Ancak bu, onun anlamını ortadan kaldırmaz.
Bir taraf deneylerle, diğer taraf sezgiyle konuşur.
Bilim “nasıl”ı anlatır; inanç ise “neden”i.
Ve insan zihni her iki cevaba da muhtaçtır.
Modern kuantum fiziği bile bu tartışmaya kapı aralar.
Max Planck’ın bir sözü bunu çok iyi özetler:
> “Maddeyi yaratan bilinçtir; bilinç olmadan madde var olamaz.”
Belki de Kalu Bela, tam da bu bilincin, yani insanın öz farkındalığının sembolik anlatımıdır.
Kalu Bela Doğru mu? Belki de Soru Bu Değil
Doğruluk, bazen ölçülebilir olmaktan çok, anlamlı olmaktır.
Kalu Bela’nın doğruluğu, laboratuvar verilerinde değil, insanın kendi iç dünyasında yankılanır.
Kimine göre bu bir ruh sözleşmesi, kimine göre evrimsel bilincin ilk yankısıdır.
Ama her iki durumda da ortak bir gerçek var: İnsan, varoluşuna bir anlam yüklemek zorunda.
Belki Kalu Bela, bu arayışın sadece ilk cümlesi.
Sen Ne Düşünüyorsun?
Kalu Bela sana ne ifade ediyor?
Bu kavramı bir inanç gerçeği mi, yoksa insan bilincinin sembolik bir anlatımı mı olarak görüyorsun?
Sence bilim bir gün ruhun ezelî hafızasını açıklayabilir mi, yoksa bu sonsuza dek bir inanç konusu mu kalacak?
Yorumlarda düşüncelerini paylaş.
Belki birlikte, bilimin ve inancın aslında aynı merakı — “biz nereden geldik?” sorusunu — farklı dillerde anlattığını keşfederiz.